ÇOCUKLARIN GELİŞİMİNDE BABANIN ÖNEMİ-1

seyfettin karamızrak köşe yazarı

“Bana bir bayram verin. İçerisinde babam olsun…”

Son yıllarda toplumsal hayatta yaşanan değişimler, ailedeki rollerin

farklılaşması, çocuğun gelişiminin ve eğitiminin giderek daha önem kazanmasını, baba-

çocuk ilişkisinin de hak ettiği ilgiyi görmesine yardımcı olmuştur.

"Çocuğun zihinsel¸ fiziksel ve sosyal gelişimi¸ gelecekteki yaşamı¸ iş ve özel

hayatı¸ kuracağı aile yapısı¸ başarılı olması ya da olmaması¸ kişisel ilişkileri ailesinde

yaşadığı ortama¸ anne-baba-çocuk ilişkisine bağlıdır."

Etkin bir baba, çocukların her türlü gelişimlerini olumlu etkilemektedir. Babanın

çocuğu ile ilişki kurma biçimi, çocuğun kişiliğini etkiler. İlgili ve sevgi dolu bir tavır,

çocukların sosyal uyum yeteneklerinin artmasına¸ liderlik özellikleri geliştirebilmelerine

etki etmektedir.

Babanın aile içindeki tavrı, fonksiyonu, çocuğuyla kurduğu yakın, açık ve güvenli

bir ilişki, özellikle erkek çocuğun baba ile özdeşleşmesini kolaylaştırmakta ve kendi

cinsiyet rolünü geliştirmesine yardımcı olmaktadır.

Baba, çocuklarıyla iyi bir iletişim kurmalıdır. Ailede babanın rolü çocukların

disiplin ve otorite anlayışında belirleyici bir rol oynar. Hiçbir anne, bir babanın ve

hiçbir baba bir annenin rolünü taşıyabilecek güçte değildir.

Bir baba¸ evladının hayatında nasıl bir model oluşturduğunu düşünmeli.

Yalnızca korkulan, hep kural koyan, eve geldiğinde yaptıklarından dolayı çocuklarını

hesaba çeken bir baba olmamalıdır.

Kapıda yolu gözlenen, eşinin ve çocuklarının sıkıntılarını paylaşan, aile

bireylerinin sorularına rahatça cevap veren, onlara desteğini-yardımını esirgemeyen,

kurallarında tutarlı olan, ilgi ve sevgisini esirgemeyen bir baba olmalıdır.

Hareketlerinde ve kararlarında tutarlı iyi bir baba modeli; çocuğun okul

başarısında, zekâ gelişiminde, disiplin anlayışının yerleşmesinde, özgüven oluşumunda,

cinsel kimliğinin oturmasında, sosyalleşmesinde, insanlarla iletişiminde, liderlik

yapısının gelişiminde, arkadaş ilişkilerinde uyumlu olmasında, toplumu, ailesini ve

milletini ilgilendiren konulara duyarlı olmasında, gelenek ve göreneklerine sahip

çıkmasında, önemli ve olumlu özellikleri kazanmasını sağlar.

Ailede ebeveynlerden herhangi birinin eksikliği çocukta kayıplar ve maddi

manevi travmalar yaşatır. Ancak babanın yokluğundan kaynaklanan maddi

yetersizlikten daha önemli olan manevi kayıplardır. Bunların başında da güven eksikliği

gelir. Çünkü çocuklar için baba güven demektir.

Etkin bir baba rolü, çocukların her türlü gelişimlerine olumlu etki etmektedir.

Babanın çocuğu ile ilişki kurma biçimi çocuğun kişiliğini etkiler.

Babaların Çocuklarıyla İletişiminde Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar:

*Hamilelik döneminde eşinize hoşgörü, anlayış ve özel ilgi gösterin; bebeğinizin

anne karnındaki gelişimiyle ilgilenin. Çocuğunuzun gelişimi anne karnındayken başlar.

* Bebeklik döneminde bakımında görev alın. Bebeğinizin sağlığı, beslenmesi,

temizliği, ağladığında sakinleştirilmesi ve tüm ihtiyaçlarını karşılanması konusunda

becerilerini geliştirin. Bu ilişki daha sonra sürecek olan sağlıklı bir ilişkinin önemli bir

başlangıcıdır.

* Çocuğunuz üzerinde korkuya dayalı bir disiplin uygulamayın. Sizinle rahat ve

açık bir ilişki kurabilmesi için ona fırsat verin. Tam tersi olarak tamamen disiplinsiz,

kuralsız ve kontrolsüz bir disiplinin de çocuk üzerindeki olumsuz etkilerini göz ardı

etmeyin.

 

* Çocuğunuzla çok iyi iletişim kurun. Tıpkı annesiyle olduğu gibi sizinle de yakın

ve sıcak ilişki kurabilmesini ve üzüntüsünü ve mutluluğunu sizinle paylaşabilmesini

sağlayın.

* Babalar da tıpkı anneler gibi çocuklarını her koşulda (başarılarında da

başarısızlıklarında da) sevdiklerini hissettirmeli, çocuklarının kendi hayatlarındaki

önemini çocuklarına ifade edebilmeli, sağlıklı bir güven gelişimi oluşturmalıdır.

Babayla çocuk arasındaki sağlıklı iletişimde esas nokta; saygı, ilgi, dinleme ve

anlamadır. Baba, çocuklarıyla iyi bir iletişim kurmalıdır. İletişim kurarken de bazı

noktalara dikkat etmelidir. Bu noktaları şöyle sıralayabiliriz;

  • Çocuğun da bir birey olduğu ve saygıyı hak ettiği unutulmamalıdır.
  • Çocuğun büyümesine izin verilmelidir. Türk aile yapısında erkek çocuklara

sorumluluk verilmemesi, gelecekteki yaşamlarında da sorunlara yol açar.

  • Çocuk özenle ve ilgi ile dinlenmeli, anlamaya çalışılmalı, ilgilenilmelidir.
  • Çocuk babadan korkmamalı, ilişkisi saygı ve sevgi içermelidir. Çocuklar,

babalarından korktuğu için değil, yanlış olduğu için bazı şeyleri yapmaktan

çekinmelidir.

  • Çocuk, her zaman yönlendirilmeye ihtiyaç duyar. Evde mutlaka duyarlı, tutarlı

kurallar olmalıdır. Bu kurallardan çok fazla taviz verilmemelidir.

  • Çocuğun her istediği yapılıp, alınmamalıdır. Bu çocuğu doyumsuzluğa iter.
  • Fiziksel ve duygusal cezadan uzak durulmalıdır. (Dayak, rencide edici sözler,

aşağılama, alay etme, hakaret, küfür vs.)

  • Çocukla arkadaş olmak yerine, ona arkadaşça davranılmalı. Ailelerin

günümüzde en çok ‘çağdaş aileyiz’ tanımlamasıyla yaptıkları yanlışların başında anne

baba kimliklerinden sıyrılıp arkadaşı gibi davranmaları geliyor. Özellikle genç

erkeklere arkadaşı gibi davranmak yerine ona babası olduğunuzu, daima ona destek

vereceğinizi hissettirerek baba olmalısınız. Çünkü onun babaya ihtiyacı var.

  • Çocuklarınızı başka çocuklarla kıyaslarsanız, onun kendini mutsuz ve yetersiz

hissetmesine neden olursunuz. Bunun yerine baba, çocuktaki farklılıkları görüp, bu

yönleri geliştirmesine yardımcı olmalıdır.

  • Çocuklarla inatlaşmaktan kaçınılmalıdır. Çocuklar kendilerini ispatlamak

amacıyla çatışmaya girebilirler. Bu durumlarda anne ve babalarının desteğine ihtiyaç

duyan çocuklarla inatlaşmak, aşırı ve mantıksız yasaklarda diretmek inatlaşmalarına

yol açar. İnatlaşmak da evden kaçma, okulu bırakma gibi olumsuz sonuçlar doğurur.

Bir ailede babanın yokluğu ya da sorumsuzluğu, önemli bir taşın eksikliğidir.

Babanın varlığı, aile bireylerine güven verir. Babayla çocuk arasındaki sağlıklı

iletişimde esas nokta; saygı, ilgi, dinleme ve anlamadır.

Ailede; eşitlik, adalet ve özgürlük vb. düşüncelerin ve pratiğinin gelişmesi, aile

bireylerinin sistemli, üretken çalışkan ve kendine güvenen, sorumluluk sahibi bilinçli

vatandaşlar olarak yetişmesi için, topluma ve olaylara duyarlı, katılımcı, dayanışmacı,

paylaşmacı bireylerin yetişmesine önem verilmelidir.

Yeni nesillere kültürel kimliği ve ahlâkî değerleri kazandırılmalı; tarihsel ve

toplumsal bilinç aktarılmalı; sevgi, saygı ve hoşgörü esasına dayanan tutum ve değerleri

yerleştirilmelidir.

Sevgiyle kalın.

Haberi Paylaş